Een mismatch overbruggen... door bewust te zijn van de schoolcultuur

Het brede curriculum van de school beschouwt zichzelf dan wel als sociaal en cultureel ‘neutraal’, maar is grotendeels een afspiegeling van de cultuur van de dominante meerderheidsgroep. Zo schuilen er in de schoolcultuur, die een overwegende middenklasse-cultuur is, een aantal verwachtingen en vanzelfsprekendheden waar men zich vaak zelf niet van bewust is en die dus niet altijd expliciet worden gecommuniceerd.

Zo verwachten scholen van ouders dat ze ( De Mets, 2009 De Mets, J. (2009). Onderwijs, dagelijkse kost? Kostenbeheersing in het secundair onderwijs. Een verkenning. Brussel: Koning Boudewijnstichting.  ; Sierens, 2007 Sierens, S. (2007). Leren voor diversiteit. Leren in diversiteit. Burgerschapsvorming en gelijke leerkansen in een pluriforme samenleving. Een referentiekader. Universiteit Gent: Steunpunt Diversiteit & Leren.  ):

• Hun kinderen intellectueel stimuleren, voorbereiden op school, hun inzet en prestaties op school op de voet volgen, hen helpen bij huistaken, professionele hulpverleners inschakelen bij leerstoornissen.
• Goed gehuisvest zijn en de nodige ondersteuning hebben voor het thuis leren: een bureau, een computer met constante internetverbinding, ...
• Vertrouwd zijn met de vergadercultuur (jargon, tijdstip, ... )
• Open en onbevreesd communiceren met leerkrachten en directeuren.
• Hun kinderen ondersteunen in het participeren aan schoolse activiteiten als het eetfestijn, het schooltoneel, de tombola. Zo getuigt een moeder (In: De Mets, 2009 De Mets, J. (2009). Onderwijs, dagelijkse kost? Kostenbeheersing in het secundair onderwijs. Een verkenning. Brussel: Koning Boudewijnstichting.  , p. 16) “Ik kocht die lotjes allemaal zelf, ik kende niemand die daar geld wou aan geven”.

Jongeren die thuis geen middenklassenopvoeding genieten of ouders hebben met weinig schoolse ervaringen krijgen echter andere kennis, competenties, normen, waarden, idealen, houdingen, ... mee dan deze die op school als gemeenschappelijk voor allen, vanzelfsprekend en dus ‘normaal’ ervaren worden.

Deze hoeven geen louter obstakel te zijn, maar kunnen ook een leerbron zijn. Zo kan de culturele mismatch overbrugd worden door de ‘andere’ taal of taalvariant, bepaalde vormen van kennis, leren en handelen, sociale en communicatieve vaardigheden net te benutten tijdens het leerproces (Ga naar: competenties inzetten) ( Sierens, 2007 Sierens, S. (2007). Leren voor diversiteit. Leren in diversiteit. Burgerschapsvorming en gelijke leerkansen in een pluriforme samenleving. Een referentiekader. Universiteit Gent: Steunpunt Diversiteit & Leren.  ). Zo wordt de culturele basis van alle leerlingen benut en uitgebreid.

De mismatch tussen de schoolcultuur en de thuiscultuur van achtergestelde jongeren is echter zelden (enkel) te wijten aan een cultuurverschil op basis van waarden, idealen en normen, maar evenveel, en wellicht nog meer, aan sociale en economische afstand en ongelijkheid ( Sierens, 2007 Sierens, S. (2007). Leren voor diversiteit. Leren in diversiteit. Burgerschapsvorming en gelijke leerkansen in een pluriforme samenleving. Een referentiekader. Universiteit Gent: Steunpunt Diversiteit & Leren.  ). Daarom gaan we ook dieper in op kansarmoede in de klas.