Van ASO naar BSO - Een cultuurkloof?

Oefening met casus

Doelstellingen

Sociaal-cultureel bewustzijn verwerven over de sociaal-culturele kloof die kan optreden tussen de eigen leefwereld en die van leerlingen.
Reflectie over concrete tips om de sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit in te zetten in het overbruggen van de sociaal-culturele kloof tussen de leraar en zijn/haar leerlingen.

Timing

Middellang (groot deel van een lesuur/volledig lesuur)

Richtlijnen

Met wie?

De voorgestelde werkvorm ‘denken-delen-uitwisselen’ vereist, na een individuele voorbereiding, een samenwerking in duo’s.
Deze oefening kan ook individueel gemaakt worden. Zo gaat de meerwaarde van het samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis. echter verloren.

Voorbereiding

Volgende zaken worden voorzien:

Een groot vel papier per duo en de getuigenis van Juliette.
Is er ruimte om de vellen papier op te hangen?
De nodige achtergrondinformatie over de sleutelecompetenties voor leren VOOR diversiteit.
Eventueel enkele extra inspirerende bronnen:

Opdracht

1. Lees de getuigenis van Juliette.

2. Uit Juliettes getuigenis blijkt dat ze haar eigen houding tegenover BSO-leerlingen in vraag stelt.

Welke houding neemt Juliette aan tegenover deze leerlingen?
Hoe komt het dat Juliette een dergelijke houding heeft? Met andere woorden, waar is deze houding op gebaseerd?
Welke elementen in deze houding kunnen volgens jullie een belemmering vormen wanneer Juliette zal lesgeven in het BSO?

3. Stel dat je de mentor bent van Juliette. Juliette vraagt jou om raad om te kunnen omgaan met de leerlingen in de BSO-klassen. Formuleer enkele concrete tips voor Juliette. Vertrek daarbij vanuit de 6 sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit, maar zorg ervoor dat de tips aansluiten bij de visie en persoonlijkheid van Juliette. Doe verder beroep op je eigen ervaringen en/of haal inspiratie uit onderstaande bronnen:

4. Overloop jouw tips met die van een andere student. Wissel jullie perspectieven en ervaringen uit. Tracht nu gezamenlijk tot een 10-tal tips te komen. Schrijf deze op een blad en hang deze op in de ruimte.

Nabespreking

Indien dit niet spontaan gebeurt kan de nabespreking opengetrokken worden naar de eigen houding tegenover jongeren die verder afstaan van de eigen leefwereld. Zie ‘transfer’ voor verdere verdiepingsvragen.

Alternatieven en transfer

Alternatieve werkvormen

De placemat.
Mentor en pupil. De pupil vertrekt dan vanuit eigen ervaringen tijdens de stage.
De lijn. Geïnspireerd door de casus worden verschillende stellingen geformuleerd op basis waarvan studenten een lijn kunnen vormen.

Alternatieve toepassingen

Om de leefwereld te verbreden kan vertrokken worden van de persoonlijke ervaringen van studenten met leerlingen waarbij studenten de nood ervaren aan een groter sociaal-cultureel bewustzijn om een mogelijke kloof te overbruggen.

Transfer

Als docent en leraar is het essentieel om steeds de eigen basishouding en de invloed van deze houding op het handelen in vraag te stellen:

Hoe komen mijn studenten of leerlingen bij mij over?
Hoe komt het dat mijn studenten of leerlingen op deze manier bij mij overkomen?
Ben ik mij bewust van de verschillen en gelijkenissen in mijn eigen sociaal-culturele achtergrond en die van mijn studenten/leerlingen?
Hoe kan ik mijn sociaal-cultureel bewustzijn vergroten?
Welke invloed hebben deze verschillen en gelijkenissen op mijn houding en handelen?
Is mijn houding en handelen verenigbaar met de 6 sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit?
Aan welke sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit kan ik nog werken?

Via de werkvorm denken-delen-uitwisselen werkt men via samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis. aan dialoog & samenwerking De dialoog is de gespreksvorm waarin diversiteit het best tot haar recht komt. Er wordt tijd uitgetrokken om te luisteren en op een evenwaardige manier tot uitwisseling van betekenissen te komen. Samenwerking is de handelwijze waarbij diversiteit als meerwaarde wordt benut. Samenwerken in heterogene groepen kan soms tot conflicten leiden. Maar ook dat is een normaal gegeven waar we moeten leren mee omgaan. en leren-van-elkaar We creëren onder invloed van onze interactie met anderen actief nieuwe referentiekaders en stellen de bestaande voortdurend bij. Essentieel hierbij is een basishouding van reflectie en zelfkritiek, zowel op ons zelf als op tradities, verworvenheden, normen en waarden van de groepen waartoe we behoren. .
Door te werken met authentieke getuigenissen wordt de leeromgeving verbreed ( leeromgeving verbreden De potentiële diversiteit aan ervaringen, interesses, leefsferen en competenties die je bij de leerlingen kan aanboren, wordt veel groter als je het leren laat plaatsvinden in een authentieke context in confrontatie met 'echte' problemen, als je met verschillende klassen en leeftijdsgroepen kunt werken of als je de leer- en leefomgeving ook opentrekt tot buiten de school. ).