Hart en ziel vrijleggen

Oefening

Doelstellingen

Timing

Kort (deel van een lesuur)

Richtlijnen

Met wie?

• Bij deze oefening is er gekozen voor de methodiek ‘Muur vol verwachtingen’. De opdracht gebeurt in een groep van max. 6 personen. De verwachtingen worden individueel genoteerd en nagestreefd. 

Voorbereiding

Volgende zaken worden voorzien: 

• Per persoon het gedicht en de vragen ter nabespreking
• Post-its
• Schrijfmateriaal
• Flap die in twee is opgedeeld: de ene kant groen en de andere kant rood 

Opdracht

1. Lees onderstaand gedicht. 

Ik was kansarm
en weet niet waarom.
Ik werd verstoten,
uit schaamte liep ik krom.
Ik was eenzaam,
niemand had mij lief.
Ik was ziek
met wonden heel erg diep.
Ik voelde me naakt en koud als steen, 
er groeide een muur rond me heen.
Mensen van daad, 
zij namen het voor mij op,
zij spraken, beslisten
en vormden een raad.
Eén van hen greep naar de teugels,
de anderen sprongen in het gerei,
ze werkten en deden,
hielden elkander in de beugel
en legden mijn hart
en ziel 
weer vrij.

(Ingeborg Boonen)

2. Sta stil bij onderstaande vragen. Duid 1 persoon aan als moderator die het gesprek leidt en alle deelnemers evenveel aan bod laat komen.

• Welk gevoel geeft dit gedicht je?
• Hoe toon jij als (student)leerkracht voldoende empathie om de thuissituatie van een kansarme kleuter te begrijpen?
• Hoe verken jij als (student)leerkracht de thuissituatie van je kleuters?
• Hoe heb jij oog voor kansarmoede in jouw (stage) klas?
• Hoe ondervind je de multidimensionele problematiek van kansarmoede in de klas en op school?
• Hoe kan jij als (student)leerkracht de drijvende kracht van de hefboom vormen die deze kinderen nodig hebben?

3. Formuleer een verwachting en beschrijf hoe je de drijfkracht van de hefboom zou willen zijn. Doe dit op basis van de antwoorden die je voor jezelf formuleerde op bovenstaande vragen en vanuit de bespreking in groep. Noteer dit op een post-it.

4. Alle post-its worden gekleefd op de rode kant. Deze kant staat voor de nog-niet-vervulde verwachtingen. 1 voor 1 worden de post-its toegelicht aan elkaar en wordt er besproken hoe/wanneer/met wie/waar deze verwachting ingevuld kan worden.

5. Wanneer een verwachting vervuld is, wordt deze verhangen naar de groene kant. Er kan bijvoorbeeld een tweede gespreksmoment gecreëerd worden na een stageperiode om de ingevulde verwachtingen te bespreken. 

Nabespreking

Voorbeeld van een verwachting

"Als kleuterleid(st)er wil ik graag meer oog bieden aan informele contacten met alle ouders. Ik zorg dat ik ’s morgens al in mijn klas ben of 10 minuten voor de bel al op de speelplaats ben. ’s Avonds zet ik zelf de stap naar zoveel mogelijk ouders om over het verloop van de dag te praten. Ook dan blijf ik lang genoeg op de speelplaats zodat ouders ook dan naar me toe kunnen komen om een gesprek te voeren." 

Alternatieven en transfer

Alternatieve gedichten rond kansarmoede:  

Een minimum                               

… ik zal uit mijn pree
tevoorschijn komen
meewandelen onder haar
met mijn kansarme zon
en rondbazuinen
hier staan wij
klein en fier
lijk een mens
op een plein
en ik zou met u
niet willen ruilen
ik zou er geld
voor willen geven
om net als u
mezelf te zijn…

(Ramsey Nasr)

De weg er tegen

Er zijn vele wegen
maar de juiste weg
is de weg er tegen.
Niet de weg er onder
dat is onderkruiperij.
Niet de weg er over,
dat is pluimstrijkerij.
Maar de weg ertegen,
tegen alle wegen in.
En dat is van de wijsheid
nog maar het begin

(Bertus Aafjes) 

Alternatieve werkvormen

• Oneliner: Laat iedereen verwoorden in 1 zin wat kansarmoede is: “Kansarmoede is…”. Zo kom je te weten hoe de (student)leraren denken over deze problematiek.
• Hoekendebat: De 4 hoeken van het lokaal vormen een mening, visie, standpunt ( vastgelegd door de lerarenopleider ) rond het gedicht. Zo kan er in groep overlegd worden. De 4 hoeken kunnen op die manier hun mening, visie, standpunt naar voren brengen. 

Transfer

• Welk gevoel heeft dit gedicht bij jou naar boven gebracht? Hoe trek je dit door naar jouw klaspraktijk, houding en vertaling in de eigen visie?
• Zijn er studenten binnen de opleiding die hier meer door geraakt worden dan anderen? Hoe komt dit? Zijn er studenten die zelf opgegroeid zijn in een kansarm gezin? Hoe wordt met hun persoonlijke ervaringen omgesprongen?
• Dankzij de multiperspectiviteit die deze naar boven brengt, kunnen de studenten leren-van-elkaar.