Communiceren met diverse gezinnen

Oefening

Doelstellingen

• Nadenken over manieren om in de schoolcommunicatie omtrent het klas- en schoolgebeuren tegemoet te komen aan de diversiteit aan gezinnen. 

Timing

Lang (één of meerdere lesuren)

Richtlijnen

Met wie?

Opdracht

Hoe zorg je er als leerkracht en/of als school voor dat in de oudercommunicatie tegemoet wordt gekomen aan de diversiteit aan gezinsvormen?

Stel een formulier op waarmee je bij de inschrijving én aan het begin van elk schooljaar kunt nagaan in welke gezinssituatie de leerling opgroeit en kunt bepalen hoe de communicatie met de ouders en opvoeders omtrent het schoolgebeuren (ontspanningsactiviteiten, praktische communicatie, communicatie omtrent het leerproces, ….) zal verlopen.

1. Denken: Brainstorm eerst individueel.

2. Delen: Leg daarna je brainstorm samen met je partner, argumenteer jullie ideeën en kom tot een consensus.

3. Ontwikkel samen het formulier.

4. Uitwisselen: Elk duo stelt hun formulier kort voor aan de rest van de groep. Deze geven hierop feedback. Dit uitwisselen kan ook via een soort ‘tentoonstelling’ gebeuren waarbij de verschillend formulieren worden tentoongesteld. Men kan feedback geven op de formulieren van medestudenten via post-its (bv. groene/gele post-its staan voor sterke punten, roze/oranje post-its staan voor valkuilen/zwakke punten/werkpunten).

Aandachtspunten:

• Beantwoordt het formulier aan de sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit?
• Is de taal in het formulier aangepast aan alle mogelijke gezinsvormen?
• Zijn de invulmogelijkheden aangepast aan alle gezinsvormen?
• Wordt vermeden dat de leerling moet optreden als ‘postbode’ tussen de verschillende ouders?
• Worden er alternatieven geboden in wijze van communiceren (per telefoon, mail, per brief)?
• Kunnen de ouders ervoor kiezen om, indien mogelijk, samen of apart naar school te komen?
• Zijn ook plus(groot)ouders, halfbroers en –zussen… welkom op school?
• Is de wettelijke situatie gekend van de leerlingen?
• Krijg je een zicht op de ouders waarmee het kind contact heeft?
• Heb je een beeld van de verblijfsregeling? Bij wie verblijft het kind op welke dagen?
• Aan wie worden de schoolrekeningen bezorgd?
• Hoe wordt tegemoet gekomen aan de aanwezige taaldiversiteit?

(Onder meer op basis van: Test ‘Hoe gezinsvriendelijk is jouw school?’)

Voor mogelijke inspiratie & achtergrondinformatie zie 'Communicatie met ouders'. 

Nabespreking

Vragen ter nabespreking

• De aangegeven aandachtspunten kunnen een vertrekpunt zijn bij de nabespreking. Vertrek hierbij steeds vanuit de sleutelcompetenties voor leren VOOR diversiteit.
• In welke mate is het gebruik van zo’n formulier te verenigen met  flexibiliteit Kunnen functioneren in een complexe samenleving veronderstelt dat we vlot kunnen switchen tussen verschillende codes die worden gehanteerd, naargelang context, personen, situaties, culturen. Hier gaat een dynamisch proces aan vooraf van observeren, afwegen, uittesten wat wel en niet kan, onderhandelen en zich manifesteren of aanpassen zonder het eigen referentiekader te verloochenen. ?
• Welke kansen en valkuilen zie je bij het gebruiken van een dergelijk formulier?
• Welke aanvullende middelen en acties zijn er nodig om optimaal tegemoet te komen aan de diversiteit aan gezinsvormen?

Mogelijke oplossing

Klasse ontwikkelde een inschrijvingsformulier dat tegemoet komt aan de diversiteit aan gezinsvormen. Dit inschrijvingsformulier kan een vertrekpunt zijn van een mogelijke ‘oplossing’ maar dient bij voorkeur uitgebreider te zijn om tegemoet te komen aan alle vermelde aandachtspunten. 

Alternatieven en transfer

Alternatieve werkvormen

…

Alternatieve toepassingen

• Deze oefening kan ook gemaakt worden op basis van bestaande formulieren die bijvoorbeeld verzameld worden in scholen in het kader van de stage. Deze formulieren kunnen vervolgens beoordeeld en (waar nodig) aangepast worden.

Transfer

• Zijn alle formulieren die door ouders worden ingevuld aangepast aan alle mogelijke gezinsvormen?
• Worden gegevens van de gezinssituatie van studenten up-to-date gehouden?
• Komen diverse gezinsvormen aan bod in het gebruikte lesmateriaal?
• Via deze werkvorm werkt men via  samenwerkend leren Samenwerkend leren besteedt veel aandacht aan de wijze waarop lerenden elkaar waarnemen en met elkaar interageren. Op die manier kan je werken aan statusproblemen van zwakkere lerenden. De grote troef van samenwerken is dat uiteenlopende perspectieven sneller naar voren komen en kunnen leiden tot gezamenlijke opbouw van kennis.  aan  dialoog & samenwerking De dialoog is de gespreksvorm waarin diversiteit het best tot haar recht komt. Er wordt tijd uitgetrokken om te luisteren en op een evenwaardige manier tot uitwisseling van betekenissen te komen. Samenwerking is de handelwijze waarbij diversiteit als meerwaarde wordt benut. Samenwerken in heterogene groepen kan soms tot conflicten leiden. Maar ook dat is een normaal gegeven waar we moeten leren mee omgaan.  en  leren-van-elkaar We creëren onder invloed van onze interactie met anderen actief nieuwe referentiekaders en stellen de bestaande voortdurend bij. Essentieel hierbij is een basishouding van reflectie en zelfkritiek, zowel op ons zelf als op tradities, verworvenheden, normen en waarden van de groepen waartoe we behoren. .