Alles begint bij een grondhouding

Op een morgen bracht ik mijn zoontje naar school. Ik wist, via een briefje van de juf, dat er die dag een uitstap gepland was. Ik had een lunchpakket en alle andere gevraagde zaken voorzien. Terwijl ik zijn jasje weghing, hoorde ik de juf en een collega praten. Ze vroegen aan elkaar of mijn zoontje eigenlijk wel meeging op uitstap. Hoewel ik erbij stond, werd ik niet rechtstreeks aangesproken. Ik begreep er niets van. Ze gaven mij het gevoel dat ik als Turkse mama het briefje niet begrepen had, of dat we geen geld genoeg zouden hebben… Ik voelde mij hier heel slecht bij. Toen ik hen aansprak en vroeg waarom mijn zoon volgens hen niet zou meegaan, antwoordden ze me op boze toon, dat ik me niet moest aangevallen voelen. Ik mocht hen niet verkeerd begrijpen, zegden ze. Maar het gevoel dat ze me gegeven hadden, was duidelijk negatief. Ik voelde me leeg, moedeloos maar vooral vernederd. Het zijn steeds weer die kleine dingen die tot één groot gevoel van minderwaardigheid leiden. (Feride in: Intercultureel Netwerk vzw, 2004 )

Moeilijk bereikbare en kwetsbare ouders betrekken bij het schoolgebeuren vraagt vaak om extra investeringen. Een basishouding tegenover alle leerlingen en ouders, die gericht is op dialoog, is een goede start om tot wederzijds vertrouwen en respect te komen. Deze houding wordt gekenmerkt door:

Een positieve ingesteldheid. Vertrek vanuit het idee dat elke ouder het beste voor heeft met zijn kind.
Luisterbereidheid. De zorgen van ouders worden ernstig genomen en er wordt tijd genomen om naar hen te luisteren. Vermijd dat de gesprekken en opvolging als kort en oppervlakkig worden ervaren. Respecteer het individuele tempo van elke ouder.
Openheid. De formele stijl die tot uiting komt tijdens oudercontacten, oudergroepen, het oudercomité is voor leerkrachten erg vertrouwd. Deze kan echter een drempel vormen voor ouders die hier minder vertrouwd mee zijn, waardoor ze afhaken.
Reflectie. Stel je aanpak en houding in vraag: hoe heb je ouders aangesproken, hoe reageer je zelf op reacties van ouders, … ? Wees ook niet bang om je eigen deskundigheid in vraag te stellen. Dit is een voorwaarde om ook ouders in hun deskundigheid te erkennen.
Continuïteit & diversiteit in contacten. Het is belangrijk dat ouders de school niet enkel horen of te zien krijgen wanneer er problemen te bespreken zijn. Een goede vertrouwensrelatie ontstaat op basis van een waaier aan soorten contacten die zowel formeel als informeel zijn.

Oefening Voornemens alfabetiseren Oefening Meer informele contacten (Ernalsteen, 2002)

Oefening Leerkrachtvaardigheden binnen informele ontmoetingen (Ernalsteen, 2002) Oefening Van breng- en haalmomenten naar ontmoetingsmomenten (Ernalsteen, 2002)

Ik heb het gevoel dat de juf mijn kind niet ziet, ze begrijpt het nooit, gooit het terug op mijn kind. Daarom heb ik het gevoel dat het zinloos is om met de juf te praten. Ik heb het gevoel dat de juf mijn zoon niet graag ziet. Ze zegt allemaal negatieve dingen. Zijn uiterlijk speelt volgens mij een grote rol. Tengere baasjes die opgetut worden, worden meer gezien, dan een kind dat alle dagen gewassen wordt, maar niet uit een doosje komt! ( Hebben wij als ouder in armoede... )

Deze grondhouding kan niet ‘gespeeld’ worden. Als school kun je niet doen alsof. Deze houding dient door en door aanwezig te zijn in de visie, het beleid en komt tot uitdrukking in de schoolinrichting en in de houding van de leerkrachten. Ook leerlingen onderling en ouders onderling kunnen tot deze houding gestimuleerd worden.

Ondanks het feit dat we meehelpen in de school, dat we andere moeders motiveren, dat we feestjes mee-organiseren, zie ik dat veel van de andere moeders niet naar mij kijken, mij ontwijken. Dat is een pijnlijk en vernederend gevoel. (Feride in: Intercultureel Netwerk vzw, 2004 Intercultureel Netwerk vzw (2004). Door de bril van ouders. Een denk- en doeboek voor gemotiveerde scholen en leerkrachten. Gent: Provincie Oost-Vlaanderen. )

Bronnenkaart De zorg voor de kinderen zichtbaar en duidelijk maken (Ernalsteen, 2002) Bronnenkaart Een aantrekkelijke en toegankelijke school (Ernalsteen, 2002)

Bronnenkaart Ondersteuning (Ernalsteen, 2002) Bronnenkaart Ouders aanspreken op hun deskundigheden