Schooltaalvaardigheid

Error message

  • Warning: array_flip(): Can only flip STRING and INTEGER values! in DrupalDefaultEntityController->load() (line 175 of /var/www/diversiteitinactie.be/public_html/includes/entity.inc).
  • Warning: array_flip(): Can only flip STRING and INTEGER values! in DrupalDefaultEntityController->cacheGet() (line 388 of /var/www/diversiteitinactie.be/public_html/includes/entity.inc).

 Leren vereist een aantal schooltaalcompetenties. Bogaert, 2009 Bogaert, N. (2009). Het leven na TAS en TIST in andere vakken dan het vak Nederlands. GOKschrift, 11.   zet ze op een rijtje:

  • Een mondelinge uitleg of een discussie volgen.
  • Mondeling of schriftelijk verslag uitbrengen of informatie presenteren.
  • (Schriftelijk) informatie opzoeken en beoordelen in functie van een specifiek doel.
  • Informatieve teksten, studieteksten, geschreven instructies voor handelings- of denkopdrachten verwerken.
  • Vragen mondeling of schriftelijk beantwoorden.
  • ‘Vraagstukken’ en probleemstellingen mondeling of schriftelijk oplossen. 

De taal die in schoolvakken wordt gebruikt verschilt echter grondig van omgangstaal ( Bogaert & Vandommele, 2002 Bogaert, N. & Vandommele, G. (2002). Toetsen kan meer zijn dan meten. De TAS: Taalvaardigheidstoets Aanvang Secundair onderwijs. Vonk: tijdschrift van de Vereniging voor onderwijs in het Nederlands, (32), 1, p. 27-39.   ; Lombaerts, 2006 Lombaerts, A. (2006). Samen over de meet. De TIST als startschot voor een taalvaardigheidstraject. Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs, K.U.Leuven. ):

  • In de klas wordt vaak gesproken over zaken die niet hier-en-nu aanwezig zijn, denk maar aan termen als toendra of feodaliteit. Daarom noemen we schooltaal gedecontextualiseerd. 
  • Deze taal is bovendien vaak abstract. Zo spreekt een leraar over gewesten, een trapezium of de klimaatclassificatie volgens Koppen. 
  • Ook moeilijke zinsconstructies in lesmateriaal en impliciete verbanden maken schooltaal complex. 
  • Daar komt nog eens bij dat sommige lessen erg ver van de leefwereld van hedendaagse jongeren staan. Een PAV-les over de geschiedenis van de drukkunst wordt niet door alle veertienjarigen even enthousiast onthaald. 

Op www.filmmettaal.nl vind je tientallen filmfragmenten van leerlingen in les- en stagesituaties. Via de bijhorende opdracht kan je je professionaliseren in het ondersteunen van schooltaalvaardigheid bij leerlingen. 

Voorbeeld van een oefening begeleiden stage kapper + bijhorende filmfragmenten.

Bekijk de educatieve documentaire ‘Onzichtbare taaltaken’. In deze documentaire zijn voorbeelden te zien van hoe studenten kunnen voorbereid worden op taalvaardigheid in hun stage- en beroepscontext. 

Creative Commons License